W czwartek, 9 września Poznań był gospodarzem wykładu z profesorem Timothym Noakesem pt. „Biologicznego podłoża wysokiego poziomu wytrzymałości: ciało czy umysł?”. Wykład odbył się w wypełnionej po brzegi Auli Poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego w ramach projektu „Akademickie Miasto”.

Była to pierwsza wizyta profesora T.Noakesa w Polsce, która stała się prawdziwą gratka dla osób przygotowujących się właśnie do 11 Poznań Maratonu. Prof. Noakes, uczestnik ponad 70 maratonów i ultramaratonów, jest autorem światowego bestsellera, książki pt. "Lore of Running", zwanej często na zachodzie "Biblią biegaczy". W 2005 roku według rankingu magazynu Runners World znalazł się w gronie 40 najważniejszych osób i wydarzeń związanych z bieganiem w ostatnich latach.

Postać wykładowcy jest dosyć kontrowersyjna i często spekuluje się w środowisku naukowym nad słusznością jego pogladów. Tak samo było podczas półtoragodzinnego wykładu w Poznaniu, który zakończyła prawdziwa burza pytań z sali.

Prof. Noakes objaśnił słuchaczom swój model sterowania ciałem za pomocą mózgu. Porównał ciało człowieka do bolidu Formuły 1, z tą tylko różnicą, że kierowcą ciała jest nasz mózg. Zarzucił naukowcom i trenerom brak zainteresowania rolą mózgu w procesie treningu, a skupianie się niemal wyłącznie na fizjologii wysiłkowej. W ciągu ostatnich osiemdziesięciu lat teorie treningu posunęły się bardzo daleko, niemniej w większości przypadków całkowicie ingerując strefę umysłu zawodnika. Mówił także o olbrzymiej roli trenera w treningu zawodnika, twierdząc, że zawodnik jest w stanie pobiec tyle, ile każe mu trener. Na poparcie tej tezy przytoczył przykłady złamania bariery 4 minut w biegu na dystansie 1 mili przez Sir Rogera Bannistera w roku 1954, który wprost twierdził, że udało mu się osiągnąć ten wynik po wielu próbach dopiero pod wpływem trenera. Teza, trzeba zauważyć, dość kontrowersyjna…

Powołując się na przykład startu Hailego Gebrselassie podczas maratonu w Berlinie w 2008 roku opisał również formę wpływania na umysł zawodników tak, aby uzyskiwali lepsze czasy podczas startu w maratonie.

Prof. Noakes zaznacza, że często o zwycięstwie w biegu decyduje finisz, a ten element nie leży w zakresie zainteresowania naukowców i pozostaje wciąż naukowo nieopisany. Jeden z uczestników wykładu stwierdził, że poszukiwania możliwości dobrego finiszu należy prowadzić raczej w rezerwach fizjologicznych a nie w umyśle, gdyż to ostatecznie jednak ciało musi wykonywać „zlecenia” kierowane z mózgu. Wykładowca zamknął temat nie zgadzając się z argumentacją z sali… niestety bez uzasadnienia.

Noakes kreuje teorię, że za poziom wytrenowania zawodników odpowiada mózg, a nie jak powszechnie się sądzi poziom poboru tlenu przez organizm podczas wysiłku. Noakes wypracował swój własny model, który promuje na całym świecie podczas licznych otwartych wykładów. Wywołuje to niezmiennie falę pytań. Musimy niestety stwierdzić, że uzyskiwane podczas spotkania od profesora odpowiedzi na padające z sali pytania były nie do końca przejrzyste, i w wielu przypadkach odnosiliśmy uczucie chęć ucieczki od zadawanych pytań. Słuchacze mogli się czuć nieco zawiedzeni częścią dyskusyjną wykładu, a przez to cała teoria sprawiła wrażenie niedopracowanej i niekompletnej.

Autor często odnosił się podczas wykładu do swojej książki „Lore of running”, która jak przekonywał w sposób o wiele bardziej szczegółowy przedstawia i wyjaśnia jego teorię. Czas przeznaczony na wykład nie dał niestety możliwości omówienia wielu z jej aspektów.

Niemniej większość ze zgromadzonych gości wyszło ze spotkania bardzo zadowolonych, dając temu wyraz w licznych komentarzach. Wykład zgromadził w Auli AWF wiele osób związanych z bieganiem, między innymi Karolinę Jarzyńską z trenerem Zbigniewem Nadolskim, Jerzego Skarżyńskiego, dr Sławomira Marszałka, oraz wielu biegaczy zainteresowanych zagadnieniami treningu biegowego.

Poznań łapie kolejnego dużego plusa w biegowym roku 2010 za świetny pomysł organizacji interesującego spotkania, a biegacze i trenerzy z niecierpliwością czekają na więcej tego typu inicjatyw.

Pełne nagranie z wykładu zostanie udostępnione już wkrótce na stronie internetowej Zakładu Lekkiej atletyki AWF Poznań.