2013-03-18
Dostęp do
wpisu:
Publiczny
| Zmęczenie - definicja i rodzaje (czytano: 2021 razy)
PATRZ TAKŻE LINK: http://szatnia.pl/
Zmęczenie – jest określeniem używanym do odczucia ciężkości wysiłku i towarzyszącego zmniejszenia zdolności do pracy. Najprościej zaś zmęczenie można zdefiniować jako przemijający stan zmniejszonej zdolności do pracy, wywołany pracą, albo innymi czynnikami (hałas, monotonność, temperatura).
Często zmęczenie definiuje się jako zjawisko fizjologiczne, mające charakter „odruchu” obronnego, chroniącego organizm przed wyczerpaniem.
Zmęczenie można również zdefiniować jako przejściowy stan naruszenia wewnętrznej równowagi funkcjonalnej (homeostazy) narządu lub ustroju w następstwie wykonywanej pracy fizycznej.
Dobrą z fizjologicznego i biomechanicznego punktu widzenia definicją zmęczenia jest niezdolność do wykorzystania źródeł energii na odpowiednim poziomie – niezdolność mięśni do generowania mocy w wystarczająco szybkim tempie.
Z biochemicznego punktu widzenia zmęczenie można określić jako zaburzenie w (re)syntezie ATP w tkance mięśniowej.
Zmęczenie obwodowe:
W czasie wykonywania pracy mięśniowej zdolność komórek mięśniowych do skurczów stopniowo się zmniejsza. Przejawia się to zmniejszeniem siły i szybkości ich skurczów.
Podłoże fizjologiczne zmniejszania się zdolności do skurczów włókien mięśniowych nie jest w pełni poznane. Brane jest pod uwagę:
Upośledzenie mechanizmów pobudzenia komórek
Zmęczenie transmisji nerwowo-mięśniowej, zmęczenie synaptyczne
Utrata jonów (głównie potasowych)
Uszkodzenia błony komórkowej (wzrost stężenia we krwi kinazy kreatynowej, mioglobiny – mioglobinuria powysiłkowa)
Działanie wolnych rodników
Upośledzenie sprzężenia elektromechanicznego (upośledzenie zdolności uwalniania jonów wapnia)
Upośledzenie funkcji samego aparatu kurczliwego mięśni
Wyczerpanie substratów energetycznych
Wyczerpanie zasobów ATP i fosfokreatyny
Nagromadzenie mleczanu
Pośrednio – niedotlenienie mięśni, lub utrudnienie odpływu krwi żylnej
Wyczerpanie glikogenu
Zmęczenie ośrodkowe:
Zmęczenie ośrodkowe jest kształtowane przez:
Procesy czynnie ograniczające zdolność do kontynuowania wysiłku lub zwiększania jego intensywności, zabezpieczające organizm przed nadmiernym obciążeniem.
Zmniejszenie sprawności niektórych funkcji ośrodkowego układu nerwowego w następstwie zmian poziomu aktywacji tego układu
Rozległe upośledzenie funkcji ośrodkowego układu nerwowego w wyniku zaburzeń homeostazy.
Odczucie ciężkości pracy (ból mięśni, duszność, hiperwentylacja, wysychanie błony śluzowej jamy ustnej itp.)
Integracja impulsów nerwowych docierających do ośrodkowego układu nerwowego dająca odczucie ciężkości pracy
Zmiany humoralne (zwiększenie osmolarności płynów ustrojowych, zaburzenie równowagi kwasowo – zasadowej itp.)
Czynniki fizykochemiczne np. wzrost temperatury mózgu
Zmęczenie w wysiłkach krótkotrwałych o wysokiej intensywności:
Zmiany te mają charakter lokalny i dotyczą bezpośrednio mięśni zaangażowanych w wykonywaną pracę.
Głównym źródłem energii podczas wysiłków krótkotrwałych o wysokiej intensywności są beztlenowe procesy metaboliczne, więc bardzo szybko dochodzi do znacznego ubytku wysokoenergetycznych związków fosforanowych ATP i fosfokreatyny – PCr, oraz do zakwaszenia komórki mięśniowej.
Podniesienie stężenia ADP w komórce mięśniowej hamuje aktywność ATP-azy miofibrylarnej, która warunkuje przenoszenie energii chemicznej na układy kurczliwe, co chroni ustrój przed całkowitym wyczerpaniem
Dysocjacja kwasu mlekowego do mleczanu, wzrost stężenia jonów H+, spadek pH (od wartości spoczynkowej 7 do 6,6-6,4) hamuje enzymy szlaku glikolitycznego co spowalnia glikolizę i wytwarzanie ATP, oraz utrudnia wiązanie jonów wapnia z troponiną i upośledza wytworzenie kompleksu aktynomiozyny.
Zmęczenie w wysiłkach długotrwałych
Po wysiłkach długotrwałych obserwujemy cały szereg objawów,
takich jak;
Ubytek zasobów energetycznych – przede wszystkim w pracujących mięśniach (teoria wyczerpania)
Przyrost temperatury wewnętrznej
o 1°C – przyśpieszenie akcji serca o ok. 9 uderzeń/minutę i zmniejszenie SV o ok. 11ml
o 2°C – zakłóca podstawowe procesy metaboliczne
o 3°C – upośledza funkcje psychiczne i fizyczne (hipertermia, choroba cieplna)
Odwodnienie organizmu i zaburzenie gospodarki elektrolitowej
ubytek wody rzędu 2% masy ciała znacząco pogarsza wydolność
Przemieszczanie potasu do przestrzeni pozakomórkowej
Bóle mięśni
Ostre – pojawiające się w mięśniach pracujących
Opóźnione (DOMS – delayed-onset muscle soreness) – w okresie 12-48 godzin po zakończeniu wysiłku. Jako przyczynę bólu opóźnionego wymienia się obecnie uszkodzenie błon komórkowych, białek kurczliwych i uszkodzenie tkanki łącznej mięśni. Biochemicznymi wskaźnikami uszkodzenia mięśni są między innymi podwyższony poziom enzymów komórkowych we krwi obwodowej – kinazy kreatynowi (CK) i dehydrogenazy mleczanowej (LDH) oraz obecność mioglobiny w moczu. Zwiększone wydalanie hydroksyproliny z moczem świadczy o zaburzonym metabolizmie tkanki łącznej. Uwolnienie białek komórkowych z uszkodzonych włókien mięśniowych, wywołuje proces zapalny, a następnie procesy gojenia.
Blog moga komentować tylko Przyjaciele autora |
