W miniony poniedziałek (3 sierpnia) z inicjatywy prywatnych organizatorów imprez biegowych powołano w Warszawie do istnienia Związek Organizatorów Sportu Masowego. Inicjatywa zapowiadana była od nieco ponad miesiąca i jest próbą odpowiedzi na sytuację w jakiej znalazła się grupa pracodawców i organizatorów wydarzeń sportowych (nie tylko biegowych) w związku z pandemią COVID-19

Rozesłany do mediów komunikat prasowy wygląda zgrabnie, a i pierwsze komentarze w mediach społecznościowych napawają optymizmem. "Potrzebna organizacja", "dobry pomysł", "trzymamy kciuki!" itd. Czytając biegowy przekaz dnia można się ucieszyć. Idzie ku dobremu - chciałoby się powiedzieć...

Niestety w poniedziałek byłem bezstronnym obserwatorem na spotkaniu założycielskim, i rzeczywista sytuacja jest drastycznie inna niż optymistyczne wrażenie jakie możemy odnieść po przeczytaniu materiałów prasowych. W związku z tym, jako że byłem jedynym przedstawicielem mediów obecnym na spotkaniu, to postaram się w prostych, żołnierskich słowach wyjaśnić jak wygląda dzień dzisiejszy organizowania biegów w Polsce.

1. W pierwszej połowie marca na gospodarce, podobnie jak w dziesiątkach innych krajów, dokonano tzw. lockdown-u, czyli zamrożenia. Zakazano (lub ograniczono do minimum) wiele aktywności gospodarczych - związanych z edukacją, turystyką, sportem, kulturą. W związku z tym stanęła cała branża eventów sportowych - od tych największych jakimi miały być choćby Mistrzostwa Świata w Półmaratonie Gdynia 2020, po najmniejsze z możliwych biegów jak np. kilkuosobowe ParkRun-y.

2. Przedsiębiorcy otrzymali wsparcie rządowe mające pomóc im w przetrwaniu trudnego okresu. Zwykle były to bezzwrotne, jednorazowe pożyczki w wysokości 5000 złotych plus 3-miesięczne zawieszenie opłat na ZUS. O poziomie tej pomocy nie będziemy się pastwić w tym artykule, gdyż nie to jest jego tematem.

3. Ponieważ nieznana była "długotrwałość" sytuacji, część organizatorów imprez masowych postanowiła przenieść swoje wydarzenia sportowe na terminy jesienne. Optymiści - na miesiące wakacyjne, pesymiści - na jesień.

Tutaj zatrzymajmy na chwilę chronologię, i tytułem wtrętu zaznaczmy bardzo ważną cechę naszego krajowego środowiska organizatorów. Jest nią podział na organizatorów instytucjonalnych i prywatnych. Pierwszą grupą są najczęściej samorządy i inne jednostki terytorialne, które organizują wydarzenia sportowe (w tym biegi) w ramach swoich zadań oraz budżetów miejskich itd. Drugą, mniej liczną stanowią przedsiębiorcy prywatni. Obie grupy często ze sobą współpracują, znają się i pomimo różnić z modelach biznesowych - szanują a nawet przyjaźnią.

Pierwsza grupa organizatorów czekała z podjęciem decyzji o dalszych losach swoich tegorocznych wydarzeń tak długo, jak było to możliwe. Gdy sytuacja w kolejnych miesiącach w żaden sposób nie wskazywała na poprawę i możliwość przeprowadzenia zawodów - Ci organizatorzy podjęli decyzje o odwołaniu swoich biegów i przeniesieniu ich na sezon 2021. W ten sposób z mapy tegorocznych wydarzeń znikło kilkaset imprez, w tym maratony i półmaratony w Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku itd. Wielkie i wspaniałe wydarzenia, ale o których - po wytarciu łez - możemy powiedzieć wzorem Wrocławia: "za rok wrócą silniejsze".

4. Organizatorzy prywatni są jednak w zupełnie innej sytuacji - jako "prywaciarze" nie mogą sobie pozwolić finansowo na roczny postój i wakacje. Wyobraźcie sobie fabrykę, której Prezes postanawia zawiesić produkcję na 12-miesięcy, i przywrócić ją bez żadnych konsekwencji w kolejnym sezonie. Kredyty, płace, logistyka, zaplecze, magazyny, ludzie, podatki, rozwój, komunikacja. W gospodarce innej niż socjalistyczna nie można powiedzieć "przez rok chodzimy do pracy jak zawsze ale nie będziemy produkować". Tego się po prostu nie da zrobić.

Organizatorzy prywatni przenieśli więc wszystko co się dało na termin pesymistyczny, czyli na jesień. Nabrali powietrza w płuca, i zanurkowali pod płynącą na nich z wielką prędkością motorówką.

Jednak po kilku chwilach powietrze zaczęło się kończyć. W czerwcu Ci organizatorzy kontrolnie zaczęli wynurzać się i sprawdzać, czy motorówka przepłynęła.

5. Rząd odmroził możliwość organizacji imprez sportowych do 150 osób - teoretycznie była do dobra i napawająca optymizmem wiadomość. Można pracować: ostrożnie i umiarem, ale jednak można! Społecznicy i najwięksi fani zaczęli z wolna wychodzić na brzeg i robić biegi: na 50, na 70, na 120 osób. Nic złego się nie stało.

Ale tak jak nie można w dziesięć osób oddychać przez jedną rurkę, i jak nie można utrzymać fabryki mebli produkując dwa krzesła miesięcznie - tak nie da się utrzymać przedsiębiorstwa z organizacji biegów na kilkadziesiąt osób. Przy stałych kosztach (projekty zmian organizacji ruchu, pracownicy itd), przy wydatkach na marketing, logistykę, uzyskiwanie zezwoleń itd. - nie da się utrzymać działalności gospodarczej produkując bieg czy wyścig kolarski dla stu osób.

6. Organizatorzy zwrócili się więc do rządu z pytaniem o możliwość i terminy dalszych "odmrożeń" gospodarki. Uzyskali pozytywny feedback. "Na dniach" nastąpi dalsze otwarcie gospodarki, w tym eventów".

I rzeczywiście na dwa tygodnie przed wyborami rząd ogłosił, że można chodzić do kościołów, organizować wydarzenia sportowe na stadionach, gromadzić się na wiecach wyborczych itd. Skrócono tzw. dystans społeczny, otwarto kina, restauracje, kluby fitness, skwerki i place zabaw....

I tylko podtrzymano zakaz organizacji plenerowych sportowych imprez masowych...

7. Kolejna tura biegów została odwołana, a prywatni organizatorzy widząc, że czekając na kata nie unikną ścięcia - postanowili wziąć sprawy we własne ręce. Rozpoczęły się spotkania w Ministerstwach Sport, Zdrowia itd. Jako czynnik nacisku zapowiedziano powołanie Stowarzyszenia Organizatorów Imprez Sportowych i Eventowych. Skierowano do rządu oraz przedstawicieli ministerstw pytania:

- Czym różni się pod względem zagrożeń epidemiologicznych bieg od wesel, mszy, meczy piłkarskich, wieców politycznych, koncertów, wyborów Prezydenckich, festiwali telewizyjnych, otwartych i pełnych tysięcy ludzi galerii handlowych, plaż, deptaków.

- Jakie zalecenia powinny zostać spełnione, by plenerowe imprezy masowe były tak samo traktowane jak powyższe obszary aktywności.

- Przedstawiono szczegółowe plany organizacji wydarzeń z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa epidemiologicznego. Plany które pozwalały tak zorganizować duże biegi, że zagęszczenie osób w jednostce czasu jest drastycznie niższe niż obowiązujące normy.

8. Przedstawiciele ministerstw spotkali się z organizatorami. Głównym punktem spotkania stało się jednak zamiast dyskusji oskarżenie, że prywatni organizatorzy atakują rząd i zamiast cierpliwie czekać pozwalają sobie na medialne ataki na ministerstwa. Organizatorzy ze swojej strony przekazali przygotowaną dokumentację przedstawicielom rządu. Zgłosili potrzebę "odmrożenia" sportowych imprez masowych do tysiąca (1000) uczestników. Czynniki rządowe obiecały pochylić się nad postulatami.

Zgadnijcie, czy przez trzy minione tygodnie ktokolwiek otrzymał odpowiedź.

9. Pod koniec lipca zniesiono praktycznie resztę obowiązujących obostrzeń. Tysiące rodaków wyległo na Bałtyckie plaże. Tysiące zasiadło w halach i na stadionach. Tysiące uczestniczy w koncertach, zlotach, konferencjach i targach. Tysiące podróżują w tę - i z powrotem - po Europie - samochodami, pociągami, autobusami, samolotami. Dziesiątki tysięcy łażą po skwerach, bulwarach, pasażach, rynkach miast. I dobrze. Odbywają się manifestacje, przemarsze, wiece. Nawet Pan Premier z okazji wyborów ogłosił koniec wirusa. Super.

Jednak biegać może nadal tylko max. 250 osób.

Choć nie jest to prawda. W wielu miastach w Polsce milicja zakazuje organizacji biegów nawet na 50 osób. Powód? Rozporządzenie regulujące aktualne zasady walki z koronawirusem pozwala wliczyć do 250-osobowej puli uczestników także kibiców oraz... przypadkowych przechodniów.

Piętnaście tysięcy ściśniętych golasów może prażyć się na plaży we Władysławowie jeden na drugim. Jest to legalne. Ale obok nich nie można zorganizować biegu na 200 osób, gdyż... gdyż będzie to wydarzenie w którym uczestniczyć będzie 15.200 osób. Nie można zorganizować najstarszego w Polsce Półmaraton Lechitów ze zgodą na 50 uczestników, gdyż przebiegną oni koło kilkuset przechodniów spacerujących akurat wzdłuż 21 kilometrowej trasy.

Nie odbędzie się także Bieg św. Dominika w Gdańsku. Powód? Dwustu biegaczy o których możliwość startu postulował organizator, wymiesza się z 150 tysiącami obecnych w tym czasie na rynku turystów. Bo musicie wiedzieć, że Jarmark Dominikański, który w Gdańsku jest organizowany na początku sierpnia a przez który przewijają się setki tysięcy turystów - jest zgodny z prawem i zgodę ma. Nie można tylko przy nim, na obarierkowanej trasie biegać. Bo 200 biegaczy może pozabijać dwieście tysięcy turystów. Turystów, którzy kichają, prychają, smarkają, ocierają się o siebie, jedzą frytki, gniotą się w wąskich uliczkach i stoją w tasiemcowych kolejkach po lody oraz po zdjęcie pod Neptunem. Ale to jest ok.

Komu bije dzwon

To nie jest pytanie. To jest odpowiedź. W zeszłym tygodniu odwołano resztki planowanych na jesień dużych biegów organizowanych przez podmioty samorządowe. Padła Twierdza Poznań. Walczy jeszcze tylko Kraków.

Organizatorzy prywatni nie mają jednak możliwości pójścia na wczasy. Dla nich odwołanie jesiennych biegów to pójście w jasyr. To zaprzepaszczenie dorobku wielu lat pracy. Stąd decyzja o powstaniu Związku Organizatorów Sportu Masowego - organizacji, która nie tyle ma bronić ich praw, co jej wywalczyć.

Mógłbym teraz podać liczby o dochodzie i podatkach generowanych przez imprezy masowe w Polsce. O setkach osób zatrudnionych w tej branży. O tysiącach osób pracujących w branżach stowarzyszonych - przy produkcji medali, sprzętu, przy wsparciu technicznym, zabezpieczeniu itd. Jestem jednak przekonany, że podawanie tych danych nie ma najmniejszego sensu. Nikogo to nie obchodzi, a w naszym kraju wciąż pokutuje popularny za komuny pogląd, że prywaciarz to "PRYWACIARZ". Sam wydźwięk tego słowa nawet w mojej głowie wciąż jest przecież negatywny. Wciąż jesteśmy komunistami.

Na spotkaniu założycielskim był obecny przedstawiciel PZLA - Wiceprezes Zarządu, Tomasz Majewski. Obecność popularnego kulomiota, sportowca i działacza podniosła wszystkich na duchu. Ale tylko do momentu gdy przemówił. Brzmienie jego wystąpienia streścić można tezami:

- "Polski Związek Lekkiej Atletyki zajmuje się sprawami zawodników. Biegacze amatorzy nie są naszymi członkami"

- "Kim jesteście że uważacie, że ktokolwiek w rządzie będzie z Wami rozmawiał?"

- "Tak, mecze z kibicami się odbywają. Bo kibice to sobie wywalczyli. Przyszło dwustu kibiców Polonii pod Ministerstwo i tak długo skandowali, że Minister się tym zajął"

Pan Tomasz Majewski przekonywał, żeby potraktować jego szczerość jako pozytyw. Jako otwarcie oczu na rzeczywistość. Jednak jego wystąpienie nie było pozytywne. Problem w tym, że on także wierzył w to co mówi. Sport amatorski się nie liczy, bieganie to fanaberia tych którzy nigdy nie zostali prawdziwymi sportowcami. A prywaciarze robią hucpę zamiast siedzieć i grzecznie sadzić kwiaty w szklarniach.

Pan Tomasz Majewski powiedział także, że organizatorzy nie zdają sobie sprawy z tego co chcą zrobić. Gdy na plaży we Władysławowie leżą tysiące osób, to leżą oni na swoją odpowiedzialność. A gdy tysiące osób wystartują w biegu ulicznym, to organizator za ich zdrowie odpowiada.

Panie Majewski. Wypowiada Pan zdania na poziomie ministerialnym, więc czas widzę iść na posadę rządową. Za zdrowie biegaczy odpowiada wg Pana organizator? Informuję w taki razie Pana, że za zdrowie tysięcy plażowiczów odpowiada właściciel plaży, czyli miasto. Za zdrowie uczestników mszy - kościół. Za zdrowie tysięcy kibiców na stadionach - kluby piłkarskie, a za zdrowie tysięcy uczestników telewizyjnych koncertów Jacek Kurski.

Idąc za ciosem: za zdrowie uczestników i kibiców rozgrywanych mityngów LA odpowiada Pan?

O tym jak są traktowani przez organy rządowe oraz milicję opowiadali mi podczas spotkań organizatorzy z terenu całego kraju. Panuje samowolka interpretacyjna. Jak milicja Cię lubi, to możesz organizować bieg puszczając fale po 250 osób przez dwa dni non stop. Jak milicja Cię nie lubi - albo władze miasta - to mogą oni dowolnie zinterpretować przepisy w drugą stronę. I przez dwa lata będziesz dostawał codziennie mandat za wyjście z domu, pomimo że wszyscy inni mogą i robią co chcą.

Prywatnym organizatorom bije dzwon, i zakładanie Związku Organizatorów Sportu Masowego spowoduje tylko tyle, że ten dzwon będzie bił nieco głośniej. A później ktoś powiesi na nim flagę LGBT i się ten dzwon aresztuje.

Jak mówi klasyk: Niedorajdów w Polsce nam nie trzeba. Jak ktoś nie umie funkcjonować w biznesie, to niech wyjedzie za granicę - chyba że, dodam od siebie, jest z odpowiedniego ugrupowania - to może pójść w ministry.

Skoro w jednej chwili można nazwać Janusza Gajosa prostakiem, to każdego z Nas można nazwać biznesową niedorajdą. Tu i teraz. Bez względu na to co osiągnął przez minione lata.

Czy to już koniec? Czas gasić światło? Nie. Gdzieś tam sobie jeszcze podogorywamy przez jakiś czas. Cichutko. W piwnicy. Robiąc nielegalne biegi. Nikt raczej nie wierzy w to, że biegacze pójdą pod budynek Rady Ministrów i będą rzucać jajkami. Chciałbym się mylić, i mam nawet pewien pomysł. Ale skoro nikt nie wstawił się za nauczycielami, nikt nie wstawił się za sędziami, nikt nie wstawił się za LGBT - to dlaczego ktoś miałby się wstawić za "prywaciarzami".

Zresztą: Bóg Honor Ojczyzna. O bieganiu na sztandarze nie ma ani słowa.

Bim - Bam. Bim - Bam.

PS. Aby nie być jednostronnym, choć to bardzo lubię bo wtedy jest się takim bardziej wyrazistym i zajebiaszczym: prawda jest też taka, że kto chce biegać, ten biega. W biegach na 50, czy 180 osób. Mało kto tęskni za biegami na pięć tysięcy osób, bo i mało kto okazał się na tyle wytrwałym biegaczem, by do uprawiania swojego hobby - a sport amatorski to wyłącznie hobby, czasem ocierające się o styl życia - potrzebował tysięcznych tłumów. Tak jak można oglądać tylko filmy klasy B, tak biegać i startować można tylko w małych imprezach. Nikt po Nas / Was nie zapłacze, bo w międzyczasie kolejne setki tysięcy Polaków odkryło, że grill, piwo i NetFlix także dają szczęście.

Tomasz Majewski powiedział, że ze wszystkimi tymi obostrzeniami epidemicznymi to w biegach ulicznych nie ma nic ciekawego, nie mają swojej magii. Że nikt nie chciałby w nich startować, że dla wielu osób stają się mało atrakcyjne. Panie Tomku, odpowiadając: ale za to miting LA z jedną konkurencją - skokiem o tyczce na osiem osób - i przy pustych trybunach, to już fascynujące wydarzenie sportowe transmitowane przez TVP.

PS.2 w chwili gdy licznik zarażeń w Polsce ponownie tyka, i z każdym dniem coraz bardziej, w może nie czarnych ale szarych barwach widzę szanse spełnienia postulatów organizatorów. Nie wnikam jakie powinny być limity, od tego są mądrzy ludzie w rządzie, którzy i respiratory potrafią załatwić, i zorganizować lądowanie największego samolotu świata na lotnisku w Okęciu. Pozostawienie jednak sprawy "tak jak jest" to wyrok dla części środowiska.

Jesteśmy Panowie w dupie i czas się zacząć w niej urządzać.