Jak doszło do pierwszego startu i kiedy to było?

- Na pierwszy start w maratonie, który odbył się jesienią 1986 roku w Berlinie, namówił mnie ówczesny trener kadry narodowej Janusz Wąsowski. W kolejnych maratonach (mąż był początkowo im przeciwny) zaczęłam odnosić sukcesy na poziomie światowym, mimo niskiego poziomu żelaza, a w efekcie i hemoglobiny. O poziomie hemoglobiny 14,5 g/dl nazwanym przez Justynę Kowalczyk w jednym z ubiegłorocznych wywiadów za „katastrofalnie niski” mogłam tylko pomarzyć.

Miesięcznie przebiegałam na krajeńskich leśnych ścieżkach i drogach średnio ok. 400 km, tj. o ok. 30 do 40% mniej od czołowych maratonek świata. Każda próba powiększenia kilometrażu kończyła się katastrofą (anemią). Nagłe spadki hemoglobiny, a nie błędy treningowe były powodem moich kilku wcześniejszych "wpadek" startowych na bieżni.

Do lat dziewięćdziesiątych bieżące odpłatne (bez skierowania) badanie morfologii, w tym hemoglobiny było niedostępne. Istniała kuriozalna sytuacja, ponieważ w miejscowej przychodni, w której byłam zarejestrowana, nie mogłam korzystać z badań laboratoryjnych, jako osoba zdrowa (bez przypisanej jednostki chorobowej). A lekarz nie wykazywał "inicjatywy". Na obozach kadry takimi sprawami nie zawracano sobie głowy.

Ostatecznie mężowi udało się dostosować trening do mojego organizmu. Startując w sezonie trzykrotnie, w dwóch maratonach (wiosennym i jesiennym) i MP na 10 km lub w półmaratonie. Biegałam szybciej od innych maratonek odcinki OWB I, OWB II, WB III, Krosu II, Krosu III. Najbardziej skutecznym środkiem w budowaniu formy startowej był umiejętnie stosowany przez męża bieg ciągły OWB II, przy ponad 160 uderzeniach serca na minutę.

Była Pani czołową zawodniczką światową, a jednak nie było o Pani tutaj głośno.

- W 1991 roku stałam się zawodniczką nie zrzeszoną. Byłam nią do końca wyczynowego uprawiania sportu w 2001 roku. Mimo, że byłam wizytówką miasta i gminy na świecie, nie spotykałam się z żadnym zainteresowaniem i pomocą ze strony miejscowych władz. Doszło nawet do tego, że zarzucano mężowi w pracy (szkole), udostępnianie mi siłowni, którą on społecznie wraz ze Zdzisławem Baranem (instruktorem nauki zawodu w szkole) wybudował w sali gimnastycznej i w większości wyposażył z naszych funduszy.

Od 1993 roku, kiedy mąż przestał pracować w szkole, treningi sprawności i siły ogólnej wykonywałam z jego pomocą w domu na dywanie. Mając do dyspozycji piłkę lekarską, taboret, hantle, „sandały” kolarskie, worek z piaskiem, ławeczkę i odpowiednio obciążony gryf. Dużą wagę przywiązywaliśmy do siły biegowej, płaskiej i podbiegów. Na podbiegi jeździliśmy do Nowin (długie) lub Zwierzyńca w Złotowie (krótkie)

Na asfalcie w obawie przed kontuzją trenowałam tylko w końcówce przygotowań do maratonów. W sezonie na trening tempowy (jeden w tygodniu) na tartanie udawaliśmy się do Piły (wcześniej do Bydgoszczy). Z własnych funduszy pokrywałam wszystkie koszty przygotowań do startów, w tym obozów i inne.


Które starty wspomina Pani najmilej?

- Najmilej wspominam starty w maratonach berlińskich, londyńskich i japońskich. W Japonii gościłam 18 razy, wylatywałam do Tokio z Frankfurtu nad Menem lub Londynu w biznes klasach, Jumbo Jetów z międzylądowaniami (także w drodze powrotnej) na Alasce w Anchorage. W Japonii startowałam m.in. w Tokio, Osace, Nagano, Sapporo. Po wygraniu maratonu berlińskiego w 1988 roku z czasem 2:29:16 byłam rekordzistką Polski do wiosny następnego roku. Ten wynik poprawiałam trzykrotnie w maratonie berlińskim w 1990, 1991, 1993 roku, uzyskując odpowiednio czasy 2:28:58, 2:27:36 i 2:26:20

Ostatni wynik był nowym rekordem Polski (tegoż roku drugim wynikiem w Europie), który przetrwał do 7 października 2001 roku. Aktualnie jest drugim wynikiem w historii polskiej LA.

Dlaczego nie wzięła Pani udziału w igrzyskach olimpijskich?

- Byłam nominowana na olimpiadę do Barcelony i Atlanty. Nie wzięłam w nich udziału, ponieważ PZLA nie zagwarantował mi obozów klimatycznych. W warunkach Krajenki w rankingach, IAAF i AIMS za rok 1988, 1990, 1991, 1993, 1996 plasowałam się w dziesiątce najlepszych maratonek świata (spośród Polek 5 razy, w dalszej kolejności Wanda Panfil - 3, Kamila Gradus - 3, Małgorzata Sobańska - 1)

A gdzie odnosiła Pani największe sukcesy sportowe?

- Największe sukcesy odnosiłam w jednej z najbardziej prestiżowych imprez biegowych na świecie, w maratonie berlińskim. Jerzy Skarżyński w książce swojego autorstwa "Bieg maratoński", wydanej przez Mega Sport w Szczecinie w 2004 roku, napisał: "Renata Kokowska należy z pewnością do gwiazd tego maratonu. Wygrała tu trzykrotnie, za każdym razem poprawiając rekord trasy! Po raz pierwszy w 1988 roku (2:29:16, rekord Polski). Powtórzyła swój sukces w 1991 roku (2:27:36), co – ciekawe był to dziesiąty z rzędu rekord trasy w biegu kobiet - oraz w 1993 roku (2:26:20, rekord Polski). Była tu też czterokrotnie druga (89, 90, 92, 96) i raz trzecia (98). Obecnie chyba nikt nie już ma szans na powtórzenie jej dorobku".

Czym Pani tłumaczy tak długą przygodę ze sportem? To przecież 30 lat ciężkiej pracy. Czy była to duża satysfakcja?

- Moja długa przygoda ze sportem w latach 1973-2001 trwała dzięki posiadanemu talentowi, racjonalnemu treningowi i oszczędnej polityce startowej. Przeszłam w nim wszystkie etapy dorastania od młodziczki do seniorki. Wpływ na jej przebieg miał mój mąż i trener w jednej osobie. Sport dał mi radość, satysfakcję, możliwość podróżowania i poznawania ludzi na różnych kontynentach. Był dla mnie wspaniałą emocjonującą przygodą.

Czy dziś poleca Pani innym bieganie?

- Bieganie (po konsultacji z lekarzem), polecam, gdyż jest doskonałym sposobem zachowania zdrowia, sylwetki, urody, formy sportowej. Jeśli chodzi o rekreację podzielam opinię prof. dra med. Gerharda Uhlenbrucka, że "najkrótsza droga do zdrowia prowadzi najdłuższą trasą biegową"

Najwspanialszych lat swojego życia pasji, jaką był sport nigdy nie żałowałam i nie żałuję. Mogę bez przesady powiedzieć, że sport ukształtował moje życie także w najbardziej osobistych i najważniejszych sprawach. Poznałam mojego męża - Wojciecha. Jesteśmy zgodnym małżeństwem 34 lata. Doskonale rozumiemy się i uzupełniamy.

Walcząc o zwycięstwo w maratonach przekonałam się, że jest on biegiem „prawdy”, wymagającym wzniesienia się na wyżyny ludzkich możliwości fizycznych i psychicznych. To także sprawdzian wymagający intelektu w warunkach ekstremalnych (skrajnego zmęczenia). Kobiety dzięki sile swojego ducha i wrodzonemu uporowi mają w tym kierunku wszelkie predyspozycje, tak nas ukształtowała natura. Są silnie umotywowane do wytrwania w drodze do nie tylko mistrzostwa sportowego.

Moją dewizą było i jest: "tyle mam życia, ile wytrzymałości". Mistrzostwo w sporcie rodzi się i dojrzewa w określonych warunkach i we właściwej atmosferze. Młodym zawodnikom, którzy stają na starcie (początku) sportowej kariery życzę, aby spotkali na tej drodze mądrego trenera i zarazem przewodnika. Ponieważ sam talent choćby największy, nie poparty właściwą pracą (treningiem) nie zaowocuje upragnionymi wynikami.

A Pani sama nadal biega?

- Obecnie tylko dla zdrowia. Zazwyczaj 3-4 razy w tygodniu po 6–8 km w lesie koło Wąsosza. Jeśli chodzi o starty w zawodach to już się dość nastartowałam.

Mamy wrażenie że zbyt mało Panią widać przy promocji biegania. Czy włączy się Pani do poparcia inicjatywy jaką jest Bieg Piasta w Złotowie planowany na ten rok?

- Taką inicjatywę na pewno poprę, gdyż przed laty był w Złotowie bieg uliczny pod nazwą Bieg Piasta i warto do niego wrócić. Przypomnimy w ten sposób o patriotyzmie i ofierze jaką złożyli mieszkańcy Ziemi Złotowskiej walczący o polskość tych ziem. A nie ma nas w życiu publicznym z prostej przyczyny. Po prostu nas nie zapraszano. Więc jeśli się nas zaprosi to będziemy. Musimy wiedzieć o tych imprezach.

Czy nie myślała Pani o wydaniu książki o swojej wspaniałej karierze biegaczki która ma na swym koncie taką kolekcję sukcesów?

- Taka książka jest w planach. Napiszemy ją z mężem. Będzie to książka o maratonach z opisem treningu i całości przygotowań do tego biegu na przykładzie mojej kariery. Będzie tam przedstawiona nasza koncepcja autorska przygotowań do biegu maratońskiego, która świetnie na moim przykładzie się sprawdziła.

Dziękujemy za rozmowę

Zdjęcia wykorzystane w artykule pochodzą z prywatnych zbiorów.