Wiele już napisano o bieganiu po różnych nawierzchniach. Jedni chwalą bieganie po twardym asfalcie pisząc, że jak się posiada buty z dobrą amortyzacją, to nic im się nie stanie, a inni wręcz przeciwnie zakazują biegania po „twardym” wysyłając biegaczy do lasu i na miękkie nawierzchnie.

Ostatnio pojawiła się teoria o bieganiu na boso. Wielu autorów namawia biegaczy do porzucenia butów, bo dzięki temu ich nogi staną się mocniejsze i wytrzymalsze. Inni piszą coś innego. Że bieganie na boso jest dobre dla Afrykańczyków, a nie dla nas. Argumentują to różnicami kulturowymi. Podkreślają to, że oni od dziecka chodzą i biegają boso i ich nogi już do tego przywykły.
Ja natomiast zastanawiam się nad tym, czego inni zdają się nie zauważać, Nad szkodliwością biegania maratonów.

Od razu zaznaczę, że uwielbiam biegać maratony i wszelkie biegi uliczne. Artykuł powstał z moich osobistych rozważań i obaw. Biegnąc jakiś czas temu Maraton Solidarności w Gdańsku ostro dał mi się we znaki upał. Nie tylko mnie. Już na starcie temperatura powietrza wynosiła około 28 stopni. Temperatura nawierzchni asfaltowej było dużo wyższa. Asfalt rozgrzany był do dużo wyższej temperatury. Jadąc autem warto spojrzeć na tablice wskazujące temperatury na autostradach. Temperatura nawierzchni czasami dochodzi do czterdziestu kilku stopni. (oczywiście jest to temperatura mierzona w słońcu, nie w cieniu). Biegacz biegnąc maraton oddycha bardzo intensywnie! Pełnymi płucami. I od razu nasunęło mi się pytanie, co się wtedy wdycha?

Otóż oprócz powietrza wdycha opary tego rozgrzanego pod sobą asfaltu. Dobrze, jeżeli jest to tylko czysty asfalt. Ale wszyscy wiemy, że nasze dziurawe drogi łatane są byle czym i byle jak. Plamy smoły, lepiki i jeszcze Bóg wie co?
(Warto sięgnąć do artykułów o lepikach (smołach), którymi niegdyś za „komuny” przyklejało się parkiety w domach i od których ludzie chorowali na nowotwory).
To wszystko paruje i unosi się za pośrednictwem rozgrzanego powietrza (konwekcja) i my to wdychamy.

Szukałem jakiś opracowań na temat szkodliwości oparów asfaltów drogowych i wykresów zależności stężenia tych oparów od temperatury, ale nie znalazłem niczego konkretnego. Większość opracowań wykonywanych jest przez producentów, bo maja taki obowiązek wynikający z odpowiednich przepisów. Ale przecież żaden producent nie napisze, że jego produkt jest bardzo szkodliwy! Bo go potem nie sprzeda.

Znalazłem coś takiego: [cyt. Asfalty nie zostały sklasyfikowane jako substancje niebezpieczne dla zdrowia. i środowiska]. Jednak drogi nie pokrywa się czystym asfaltem, lecz preparatami asfaltowymi, które zawierają jeszcze inne substancje ropopochodne! Asfalty (preparaty) zawierają między innymi wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, spośród których ich znaczna część jest silnie rakotwórcza (mutagenna). Najgroźniejszym z nich jest (alfa) benzopiren i jego pochodne. To właśnie ten związek chemiczny zawarty w smole z papierosów wywołuje raka płuc. Jest go tym więcej w powietrzu znajdującym się ponad powierzchnią drogi asfaltowej, im wyższa panuje temperatura. No i jeszcze to, że palacz w czasie palenia nie oddycha pełnymi płucami, tak jak maratończyk biegnący po rozgrzanej jak patelnia nawierzchni.

Taka jest różnica. Do tego dochodzi wydzielający się bardziej lotny od węglowodorów siarkowodór. Co prawda jest on dość wyczuwalny, ale i również znieczula nasze zmysły węchu i po jakimś czasie nie czujemy jego zapachu, a wdychamy go nadal. Gaz ten znieczula nasz zmysł zapachu. Długotrwałe przebywanie w pobliżu źródła wysokiego stężenia wywołuje podrażnienia oczu i błon śluzowych. Zawroty głowy, mdłości wymioty. Ja na przykład po każdym upalnym maratonie mam ból głowy i często sięgam po tabletki przeciwbólowe. Może to na skutek przegrzania? Nie wiem? Nie mam pojęcia?

Zastanawiam się ,czy nie jest dobrym pomysłem zamówienie takiej polewaczki, albo wozu strażackiego i polanie trasy bezpośrednio przed maratonem. Czy byłby to taki duży koszt? Załatwienie takiej polewaczki dla dobra sportowców?

Oprócz tematu czystego powietrza w płucach, zastanawiam się jeszcze nad czymś innym. Biegnąc długi maraton stawiamy bardzo dużo kroków w krótkim czasie. Są to przecież uderzenia o twardą nawierzchnię. Wszyscy tylko rozpisują się o kolanach, Achillesach itd., a nikt nie zauważa, że te uderzenia są amortyzowane nie tylko przez buty i nasze nogi, ale też kręgosłup. Te stuknięcia kończą się na czaszce. Zastanawiam się, czy przypadkiem ból głowy po maratonie nie jest wynikiem tych wielokrotnych i ustawicznych wstrząsów.

Mózg obija się od ścianek czaszki i swoje dostaje. No i jeszcze jedna wątpliwość. Wielu maratończyków kończy karierę z zapaleniem nerwu kulszowego. Czy to nie jest również wynikiem biegania po twardym asfalcie i wielokrotności tych samych powtarzalnych ruchów? Brakiem dostatecznej ilości ćwiczeń siłowych odbudowujących stracone w maratonie mięśnie pośladków i pleców? Ciekaw jestem, co inni na ten temat sądzą? Pewnie jedni powiedzą, że piszę bzdury, inni przytakną, a reszcie to będzie obojętne, jak zwykle.