Gdy przypatrzymy się wynikom największych Polskich biegów, na większości z nich na czołowych pozycjach znajdziemy zawodników z Kenii. Na pewno wielu z nas zastanawiało się co robią Ci zawodnicy w Polsce - tak daleko od czarnego lądu, i co ich tu przygnało. Wbrew pozorom biegacze z Kenii nie są robotami i nie zawsze wygrywają. Są to zwykli chłopacy widzący w bieganiu w Polsce szansę na „lepsze jutro”… Przy okazji Maratonu w Dębnie udało mi się spędzić z nimi w hotelu dwa dni. Poniżej przedstawiam krótką relację z rozmów z nimi.

Mathewa, Wilfreda i Richarda poznałem podczas sobotniego śniadania, na dzień przed maratonem. Zaczepiają mnie grzecznie gdy rozmawiam z Radosławem Dudyczem o planach na niedzielny maraton (jak się okazało nazajutrz - z Mistrzem Polski 2009)

Rys.1 - Wyczerpany Richard na mecie Maratonu w Dębnie

Radek zagaduje ich o plany na niedzielny start. Mathew, najbardziej rozmowny z całej trójki, bez zastanowienia odpowiada, że chce nabiegać 2:09. Radek kwituje to stwierdzenie „You are crazy” [jesteś szalony], po czym idzie na trening. Chłopacy zachęceni krótką rozmową postanawiają przysiąść się do mojego śniadania.

„Naprawdę chcecie jutro nabiegać 2:09?” - zagaduje nieśmiało Mathewa.

„Zeszłego roku wygrałem Poznański Maraton i zrobiłem rekord trasy. Chce nabiegać 2:09 aby dostać się na biegi w Holandii” - chwali się Mathew.

„Jaka jest Twoja życiówka?” - pytam z jeszcze większym zaciekawieniem, gdyż wiem, że w Poznaniu pobiegł w okolicach 2:13

„2:13” - odpowiada z zadowoleniem, a mi przez głowę przechodzą różne myśli, począwszy od tej, że jest szalony, aż po tą, że jest niesamowicie mocny i dalej ciągnę temat zagadując współtowarzyszy o ich rekordy życiowe. Wilfred również chce nabiegać 2:09, Richard odpowiada skromniej i chce nabiegać „tylko” 2:13…

Mathew zaznacza, że kontaktował się z dyrektorem biegu aby przygotowano dla nich pacmakerów na 2:09 i ze smutkiem zaznacza, że takich nie będzie. Pierwsze wrażenia po rozmowie z chłopakami są jak najbardziej pozytywne. Odczuwam, że brakuje im kontaktu z ludźmi i cieszę się, że mogę z nimi porozmawiać.

Rys.2 - Zwycięzca Maratonu w Dębnie - Mathew Kosgei

„Mówicie bardzo dobrze po angielsku. Gdzie się go nauczyliście?”. Znowu Mathew zabiera głos jako pierwszy: To nasz język narodowy - współtowarzysze mu wtórują. Dziwię się temu, ale zagaduje dalej: to czemu między sobą rozmawiacie w innym języku? Teraz to ich dopiero rozbawiłem. Odpowiadają, iż w Kenii jest około 24 oficjalnych języków, którymi można się posługiwać. W niektórych regionach język angielski jest nieznany i dlatego posługujemy się miedzy sobą suahili - językiem znanym w całej Kenii.

„Który raz jesteście w Polsce?” - pytam by ich rozkręcić i oczywiście Mathew zabiera głoś pierwszy. „Jestem już czwarty raz. Startowałem w biegu w Gdańsku, dwa razy w Cracovia Maratonie, w Poznaniu i teraz w Dębnie”. No to niezłe doświadczenie, myślę sobie. Richard: „Ja jestem pierwszy raz” - wyjaśnia lekko zawstydzony, siedząc w restauracji w zimowej, puchowej kurtce. Wilfred: „Ja jestem drugi raz. Wygrałem Maraton we Wrocławiu” - chwali się, a ja dopowiadam, że ze słabym czasem. Na to Wilfred: ”Wystarczył na wygranie”

Tym razem Mathew przejmuje inicjatywę: „Wiesz może, czy biegnie jutro trzzzzooos?” - zastanawiam się chwile po czy odpowiadam, że nie rozumiem. „No czy wiesz może, czy biegnie Henryk Trzost”? Aaaaaaaaaa „Henryk Szost?” - jak ja głupi mogłem nie wiedzieć, że o niego chodzi. „Tak, tak” - odpowiadam, ciesząc się, że zrozumiałem, po czym ja wyjaśniam, że Szost biega teraz bieżnie, a oni nie ukrywają zadowolenia.

Pytam się na ile przyjechali, bo tradycją od kilku lat w Polsce jest, że przyjeżdżają w marcu, a wracają w listopadzie. Tym razem przyjechali tylko na 5 dni na zaproszenie dyrektora Maratonu Dębno. Zagaduje „Podoba Wam się w Polsce?”. „Jest bardzo fajnie” - odpowiadają po polsku. „Skąd znasz Polski?” - pytam zaciekawiony. „Znam tylko kilka słów: przepraszam, jutro będzie dobrze, dziękuje, ładna dziewczyna, nie ma za co, jak ma być i nazwy jedzenia. W Polsce mieliśmy problem z dogadaniem się po angielsku więc szybko nauczyliśmy się podstawowych zwrotów. W Polsce jest dużo lepiej niż w Kenii. To dużo bogatszy kraj. No i są ładne dziewczyny.

„A jak jedzenie w Polsce?” – nurtuję dalej temat. „Bardzo podobne do naszego. Jemy ryż, kurczaka, kasze”. Odpowiada im też strefa czasowa. Gdy wyjechali do USA to mieli jak się okazuje problemy z przystosowaniem do innej strefy czasowej.

Rys.3 - Wilfred na trasie Maratonu we Wrocławiu w 2008 rok

Zaczynam więc od razu nowy temat i pytam Mathew: „Co robiłeś w USA?”. „Biegałem. Tam zarabia się większe pieniądze niż w Polsce. Oszukał mnie menager. Policzył pieniądze za hotele i wyżywienie, które opłacali organizatorzy i dał tylko małą część zarobionych pieniędzy. Jak się nie ma dobrego menagera, i dobrego wyniku, to nie ma szans na wyjazd do USA lub Holandii. Jutro zrobię dobry czas i to będzie mój ostatni start w Polsce. Przeniosę się do Holandii. Zająłem 5 miejsce w Maratonie Dallas.” - opowiada z przejęciem, i tak jakby trochę marzy.

„Zarabiacie niezłe pieniądze na maratonach. Co z nimi robicie?” – pytam. „Utrzymujemy rodziny w Kenii. Ja mam 4 siostry i 4 braci. Moim obowiązkiem jest dbać o nich” - wyjaśnia tym razem Richard. „Jesteście bogaci w Kenii?”. „Mależymy raczej do klasy średniej” - odpowiada, mało przekonywująco Mathew.

„Macie trenera? Plany treningowe?” - zaczynam temat, który im bardziej pasuje. „Trenujemy według własnego doświadczenia. Nie mamy trenerów. Patrzymy na najlepszych biegaczy, zapamiętujemy i robimy podobne treningi” - wyjaśnia, a ja nie mogę uwierzyć. „Jak to? Nie macie trenerów?”. „Nie. My wiemy jak się biega. Wychodzimy 3 razy na trening dziennie” (nawet w dniu maratonu biegali przed śniadaniem rozruch). „Robimy ok. 200 km tygodniowo. U nas wszyscy biegają” - opowiada z przejęciem.

„Kto jest lepszy. Kenijczycy czy Etiopczycy?” - zaczynam drażliwy temat starając się utrzymać tezę, że moim zdaniem Etiopczycy. „Oczywiście, że Kenijczycy” – odpowiada oburzony. „Ale to Etiopia zdobywa więcej medali na Igrzyskach Olimpijskich” – zauważam… „Tak, ale to Kenijczycy są lepsi. Zawsze na największych maratonach na świecie zajmujemy prawie wszystkie miejsca w czołówce. Kenijczycy są też pacemakerami dla Hailego Gebreselasie. Jak ich potrzebuje to dzwoni tylko po Kenijczyków.”. Poddaję się, bo nie dam rady ich przegadać.

„Znacie jakiś polskich biegaczy?” - zmieniam temat dla rozluźnienia sytuacji. „Tak, Szosta i Ochala.” - odpowiadają szybko. „Tylko ich?” - pytam zdziwiony. „Oni są naprawdę mocni”.

Rys.4 - Wilfred na trasie Maratonu we Wrocławiu w 2008 rok

„Jaka jest wasza taktyka podczas biegu?” - wracam do tematów startowych. Odpowiedź mocno mną musze przyznać wstrząsa: „Zacząć szybko i szybko skończyć. Musisz biec szybko od samego początku. To jest powód sukcesu.” - wyjaśniają, mocno gestykulując. „Nie boicie się przeżyć śmierci na 35 km?” - pytam z niedowierzaniem. „Nie. Wtedy się wygrywa” - wtóruje Richard. „Ale wiecie przecież, że większość rekordowych biegów rozgrywana była z wolniejszą pierwszą połówką, i szybszą drugą” - dopytuję. „Nie masz racji, trzeba szybko zacząć i szybko skończyć”. Chłopaki nie dają się przekonać do innej taktyki. Życzę powodzenia i wracam do pokoju.

Po południu podchodzi do mnie Richard i zagaduje bardzo nieśmiało: „Mam 4 siostry i 4 braci. Nie powodzi mi się dobrze. Jakbyś znalazł jakiegoś sponsora to napisz do mnie dam ci namiary na siebie” - wyjaśnia uciszając głos. Taka sama sytuacja zdarza się gdy spotykam osobno Wilfrieda i Mathewa. Każdy z nich walczy o pieniądze dla siebie i rodziny, a są to bardzo prości i przyjaźnie nastawieni ludzie. Dla nich wszystko jest proste. Biec szybko i wygrać, treningi bez trenera itp. Nie przeszkadza im to, że są 5 ligą biegaczy z Kenii. Liczą na sukces i sławę. Gdy dowiedzieli się, że pracuje dla MaratonówPolskich.PL zaczęli prosić o pomoc w znalezieniu sponsora w Polsce.

Po maratonie.

Mathew wygrał. To jedyne co można stwierdzić po całym spotkaniu z nimi. Zrobił czas gorszy od planowanego o 6 minut. To może świadczyć o tym jak bardzo w siebie wierzą i jak słabo znają swoje możliwości, ale może to też ich taktyka? Może rozpowiadanie planów na 2:09 ma zachęcić organizatorów do zapraszania ich do siebie?

Wilfried mimo słabego początku (połówka 1:09) zdołał się zebrać ale jego czas odbiega od planowanego o 11 minut (2:20:19)

Rys.5 - Wilfred i Mathew na mecie Maratonu w Dębnie.

Richard, najsłabszy z nich, biegł cały czas z czołówką, połówka 1:06 (przy planach 2:13) nie napawała optymizmem. Skończył w tragicznym stylu na 2:22. Chyba zaczął „planowo”, czyli szybko i na 35 km natknął się na maratońską ścianę…

Bohaterowie tej opowieści pochodzą z miasta Iten i dumnie zaznaczają, że to tam wychowała się znana biegaczka Lohrna Kiplagat, biegająca teraz pod flagą Holandii. Są z plemienia Kalenjin, z najbardziej znanej prowincji Rift Valley.

1. Mathew Kosgei - zwycięzca Cracovia Maratonu 2006, 2007 oraz rekordu trasy Poznańskiego Maratonu. Rekord życiowy: 2:13:45.

2. Richard Kiptaniu - pierwszy raz w Polsce. Bez sukcesów. Rekord życiowy: 2:17:13.

3. Wilfred Cheserek - zwycięzca Wrocław Maratonu w 2008 roku. Rekord życiowy: 2:16:20.

Na zakończenie: w weekend 18-19 kwietnia 2009 startujący w Polsce zawodnicy z Kenii wygrali biegi w Częstochowie, Katowicach oraz oczywiście w Dębnie…